Komisyondaki oylamalarla yakın zamanda sonuca bağlanan yeni anayasa teklifi, yasal değişikliklerin ardından aynı zamanda ülkede uygulanması planlanan yönetim şeklini de beraberinde getirmektedir.
Mevcut düzendeki anayasa ve yönetim sistemi, belirlenen 18 madde ile farklılık gösterecektir. Bu kapsamda, meclisten de geçtiği üzere referandum sonucunda da kabul edilmesi durumunda yasaya yansıyacaktır. ABD’deki başkanlık sisteminin yanı sıra, ülkemiz için tasarlanan partili sistem de bazı noktalar da ayrışmaktadır. Amerika’daki sistem başkanlık olarak anılırken, Türkiye’ye uygulanması planlanan sistem yarı başkanlık ya da partili cumhurbaşkanlığı sistemi olarak bilinmektedir.
Sistemler Arasındaki Farklılıklar Nasıl Olacak?
Cumhurbaşkanlığı sistemi kapsamında yeniden tasarlanan ya da el değiştiren birçok yetki bulunmaktadır. Öncelikle ABD’deki sistemde, sadece tek bir başkan vardır, başbakanlık gibi ikinci bir lider bulunmamaktadır. Partili sistemde ise başbakanlık makamı bulunmasına rağmen sözü pek geçmemektedir. Farklılıklar göstermesine rağmen bu sisteme en yakın şekli Fransa kullanmaktadır. Başbakanlık makamı var olsa da kim olduğu gibi kimi zaman gündeme gelmeyen de bir mevki olmuştur. Cumhurbaşkanlığı sistemi kapsamında, cumhurbaşkanına koşulsuz milletvekili seçimlerini yenileme yetkisi verilmektedir.
ABD’de ise başkan hiçbir şart altında bu yetkiye sahip değildir. Aynı zamanda, cumhurbaşkanı kamu kurum ve kuruluşlarına bürokrat atamaları hususunda herhangi bir denetime tabi değildir. ABD başkanlık sisteminde ise başkan, atamalarını senatoya sunmak durumundadır. Bu sistemde, cumhurbaşkanına üç dönemlik seçilme imkanı verilmektedir, ABD’de ise 2 dönemdir. Seçim aralıkları ise Türkiye’de 5 yılda bir iken ABD’de 4 yılda bir yapılmaktadır.